နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်နေ့ဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ဆူဒန်မှာ သွေးမြေအကျဆုံး နေ့ပဲ။ ပြည်လုံးကျွတ် လူထုချီတက်ပွဲကြီးကို လုံခြုံရေး အင်အားစုတွေက အရက်စက်ဆုံး အကြမ်းဖက် နှိပ်ကွပ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုကြီးဟာ လူထုအတွက် နောက်ဆုံး သတိပေး ခေါင်းလောင်းသံ ဖြစ်ရမယ် - လူထုအနေနဲ့ နည်းပေါင်းစုံသုံးပြီး လက်နက်စွဲကိုင် ခုခံတိုက်ပွဲဝင်မှသာ ဆူဒန် တော်လှန်ရေး အောင်ပွဲခံနိုင်မယ်လို့ နောက်ဆုံး သတိပေးလိုက်တာပဲ။

ဆူဒန်နိုင်ငံရဲ့ အကူးအပြောင်းကာလ အစိုးရကို စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ဖြုတ်ချလိုက်ပြီ။ ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတာ ကြာပြီဖြစ်တဲ့ ဒီအာဏာသိမ်းမှုဟာ ၂၀၁၉ လူထုအုံကြွမှု ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တန်ပြန်တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကြား ရင်ကြားစေ့ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် မလွှဲမရှောင် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့တဲ့ အကျိုးဆက်ဖြစ်တယ်။ ဒေါသပုန်ထနေတဲ့ လူထုက လမ်းမတွေပေါ် အလုံးအရင်းနဲ့ ပြန်တက်လာခဲ့တယ်။ ဆူဒန်တော်လှန်ရေး အင်အားတွေ ခြေကုန်လက်ပန်းကျမသွားသေးကြောင်း ပြလိုက်တဲ့သဘောပဲ။ ဖောက်ပြန်ရေးသမား စစ်ခေါင်းဆောင်တွေကို အပြီးတိုင် အလဲထိုးပစ်ဖို့ အခုချိန်မှာ တရစပ် တိုက်ပွဲဝင်ကြရမယ်။

(ဒီလိုတွေ ဖြစ်လာဦးမယ်လို့ သုံးသပ်ခန့်မှန်းထားခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ တုန်းက ဆောင်းပါးကို ဒီကနေ

အာနစ်(စ်)တို (ချေ)ဂွေဗားရားကို ဘိုလစ်ဗီးယား စစ်သားတွေက ၁၉၆၇ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉ရက်နေ့၊ La Higuera မြို့အနီးမှာ သတ် ဖြတ်ပစ်ခဲ့တယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးကို စီအိုင်အေနဲ့ အမေရိကန် အထူးတပ်ဖွဲ့တွေက ကြိုးကိုင်စီမံခဲ့တယ်။ ချေကွယ်လွန်ခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့မှာ ဂုဏ်ရောင်ထွန်းပြောင်တဲ့ တော်လှန်ရေးသမား အာဇာနည်ကြီးအကြောင်း ဆန်းစစ်သုံးသပ်ချက် စာတမ်းတစောင် ကျနော်တို့ ပြုစုထားဖို့ ကောင်းတယ်။ ချေ ကွယ်လွန်ခြင်း နှစ်(၄၀)ပြည့် အခါသမယမှာ ကနဦး ရေးသားခဲ့တဲ့ ဒီဆောင်းပါးထဲမှာ အယ်လန်ဝု(ဒ်)က ချေ့ငယ်ဘဝက နေ အသတ်ခံခဲ့ရတဲ့ နောက်ဆုံးနေ့အထိ ချေဂွေဗားရား ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာပုံကို လေ့လာထားတယ်။

မာ့(က်စ်)ဝါဒ ရှုထောင့်ကနေ ကြည့်ရင် ၁၉၄၉ တရုတ် တော်လှန်ရေးဟာ ဗျူရိုကရက်တစ် ပုံပျက်ယိုယွင်းမှုတွေ ရှိပေမယ့်လည်း လူသားသမိုင်းမှာ ရပ်ရှား တော်လှန်ရေးပြီးရင် ဒုတိယ အရေးအကြီးဆုံး ဖြစ်ရပ်ကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော်လှန်ရေးကြီးကနေ မြေရှင်ကြီးစနစ်၊ အရင်းရှင်စနစ်နဲ့ နယ်ချဲ့စနစ်ရဲ့ ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုကို အဆုံးသတ်သွား စေခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီကနေ့အချိန်မှာတော့ တရုတ်ပြည်မှာ အရင်းရှင်စနစ်က လွှမ်းမိုးအုပ်စိုးနေပြီ။ ဘယ် လို ဖြစ်သွားခဲ့သလဲ။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မာ့(က်စ်)ဝါဒီ အင်အားစု (IMT, International Marxist Tendency) ရဲ့ ၂၀၀၆ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့ ကွန်းဂရက်(စ်)က အတည်ပြုလိုက်တဲ့ စာတမ်းကို အခန်းဆက် ဖော်ပြသွားပါမယ်။

တရုတ် ပါကစ္စတန် စီးပွားရေးစင်္ကြံ (CPEC) ဟာ ဒီဘက်နှစ်တွေအတွင်း ပါကစ္စတန်အစိုးရ ပေါ်လစီရဲ့ ဗဟိုချက် ဖြစ်လာတယ်။ အုပ်စိုးသူလူတန်းစားရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးအားလုံးဟာ ဒီပရောဂျက်ကို ဗဟိုပြု လည်ပတ်နေခြင်း ဖြစ်တယ်။ ဒီစီးပွားရေးစင်္ကြံဟာ ချမ်းသာ ကြွယ်ဝမှုတွေ တိုင်းပြည်တိုးတက်ခြင်းတွေ ဆောင်ကျဉ်းပေးမှာ ဖြစ် ကြောင်း၊ မကြာခင်မှာ ပျားရည် နဲ့ နွားနို့တွေ အလျှံပယ် စီးဆင်းလာတော့မှာဖြစ်ကြောင်း အုပ်စိုးသူ လူတန်းစားက ဝါဒဖြန့်နေကြလေရဲ့။

အရင်းရှင်စနစ်ကို တော်လှန်ရေးနည်းနဲ့ ဖြိုချပစ်လိုသူတွေ ပိုပိုများလာတယ်။ ဒါပေမယ့် အလုပ်သမား လူတန်းစားက ဒါကို ဘယ်လို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မလဲ။ ငါတို့က ဆိုရှယ်လစ် တော်လှန်ရေးတရပ်ကို ဘယ်လို စည်းရုံးဦးဆောင်နိုင်မလဲ။

အရင်းရှင်စနစ် ပြိုကွဲလာမှုသည် မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်အခြေအနေများ နှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းအုံကြွလှုပ်ရှားမှုများကို ပေါ်ပေါက်လာစေခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ စပိန်၏ Spanish Indignados မှသည် ဂရိ၏ Syntagma Square နှင့် ပြင်သစ်၏ Nuit Debout အထိ၊ လူငယ်များသည် လှုပ်ရှားလာကြကာ အရင်းရှင်စနစ်ကို စတင် စိန်ခေါ်နေကြပေပြီ။ ဤ ယျေဘုယျ အခြေအနေ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့်၊ လတ်တလောခုနှစ်များ၌ အရင်းရှင်စနစ်အောက်ရှိ အလုပ်သမားလူတန်းစားအလွှာလွှာမှ ခံစားနေရသော ဖိနှိပ်မှုပုံစံအမျိုးမျိုးကိုဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများ အလိုလိုပေါက်ကွဲ ထွက်ပေါ်လာကြသည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ဖြစ်သည်။

စိတ်ကူးယဉ် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒမှ သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒသို့

ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် နှစ်စုမှာ မာက်စ်ဝါဒနဲ့ သူ့ရဲ့ လက်ဆင့်ကမ်းတော်လှန်ရေးအမွေအနှစ်ကို ဆန့်ကျင်ဟန့်တားဖို့ တရစပ် ဝါဒမှိုင်းတိုက်ခဲ့ကြတာ မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ပဲ။ စတာလင်ဝါဒ ပြိုလဲချိန်တည်းက နာမည်ကြီး မီဒီယာ စာ မျက်နှာတွေပေါ်မှာ၊ တက္ကသိုလ်စာသင်ကျောင်းတွေမှာ၊ ပရော်ဖက်ဆာတွေ နဲ့ သမိုင်းဆရာတွေက မာ့က်စ်ဝါဒ ကို အဆက်မပြတ် ပုံဖျက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတယ်။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒီဆောင်းပါးမှာ မာ့က်စ်ဝါဒနဲ့ ဆိုရှယ်လစ် စနစ် အပေါ် လူအများစု အထင်အမြင်မှား၊ ယုံမှတ်မှားနေတဲ့ အချက်တွေကို လေ့လာဆန်းစစ်သွားပါမယ်။

လီနင်ရေးတဲ့ “ငါတို့ ဘာလုပ်ကြမလဲ” စာအုပ်ဟာ တော်လှန်ရေးပါတီ တည်ဆောက်ရာမှာ လေ့လာရမယ့် မာ့(က်စ်)၀ါဒ ဂန္ထဝင်ကျမ်းတစောင်ဖြစ်တယ်။ အကြွင်းမဲ့ အာဏာရှင်စနစ်ကို မျိုးစေ့ချပေးခဲ့တဲ့ ကျမ်းရယ်လို့ ပြုပြင်ရေးဝါဒီတွေ နဲ့ ပညာရှင် ဆိုသူတွေရဲ့ ဝေဖန် ပုတ်ခတ်ခြင်းကို မကြာခဏ ခံရတဲ့ စာအုပ်လည်း ဖြစ်တယ်။

◾စကားဦး

၁၉၁ရခုနှစ်၊ ဧပြီလ (၄)ရက်နေ့မှာ ခေါင်းစဉ်ပါ အကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်လို့ အစီရင်ခံစာ တင်ပြခွင့် ရခဲ့ တယ်။ ပီထရိုဂရက်မြို့တော်က ဘော်ရှီဗစ် အစည်းအဝေးမှာ ပထမဆုံး တင်ပြခွင့်ရခဲ့တယ်။ ဒီအစည်းဝေးမှာ မိ မိနေအိမ်ကို စွန့်ခွာပြီး အလုပ်သမား၊ စစ်သား ဆိုဗီယက်တွေရဲ့ ရပ်ရှားတပြည်လုံးဆိုင်ရာ ကွန်ဖရင့်ကို တက် ရောက်ကြမယ့် ကိုယ်စားလှယ်တွေ ရှိနေတော့ ဒီတင်ပြချက်တွေကို နေ့ရွှေ့ ညရွှေ့ လုပ်လို့ မရတော့ဘူး။ ဒီအ စည်းဝေးပြီးတော့ သဘာပတိ ဖြစ်တဲ့ ရဲဘော် G. Zinoviev က အစည်းအဝေး တက်လာသူတွေရဲ့ ကိုယ်စား ဒီ အစီရင်ခံစာကို ဘော်ရှီဗစ်၊ မင်ရှီဗစ် ကိုယ်စားလှယ်များ ပူးတွဲအစည်းအဝေးမှာ ထပ်မံ တင်ပြပေးဖို့ တောင်းဆို လာတယ်။ အဲဒီ ပူးတွဲအစည်းအဝေးမှာ ရပ်ရှား ဆိုရှယ်ဒီမိုကရက်တစ် လေဘာပါတီ ပေါင်းစည်းရေး ပြသနာကို

"ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ၊ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ မမျှော်လင့်ထားတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေရဲ့ အလယ်မှာ ဖိလစ်ပိုင် လူထုအနေနဲ့ တကယ့်ကို ဒုက္ခရောက်နေကြတယ်။ ဒူတာတေအစိုးရက လူထုကို ကူညီပေးရမယ့်အစား ကွန်မြူ နစ်တွေကိုပဲ အပြစ်ပုံချခဲ့တယ်။ ဖိလစ်ပိုင်လူထုအနေနဲ့ ဘယ်လမ်းကို ရှေ့ဆက်ကြမလဲ? တော်လှန်ရေးသမား တွေ အခုချိန်မှာ ဘာလုပ်ကြမလဲ"

အိႏၵယျပည္တလႊားက လယ္သမား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ဝန္းရံအဖြဲ႕ေတြဟာ အကန႔္အသတ္မရွိ သပိတ္တိုက္ ပြဲ ဆင္ႏႊဲဖို့ ေဒလီၿမိဳ့ေတာ္ကို ခ်ီတက္လာၾကတယ္။ “ေဒလီကို ခ်ီတက္ၾကစို့” (Delhi Chalo) လွုပ္ရွားမွုဟာ ၂၀၂၀၊ နိုဝင္ဘာ ၂၆ရက္ေန႔မွာ အစျပဳခဲ့တယ္။ ဒီတိုက္ပြဲရဲ့ အဓိက ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြထဲမွာ မိုဒီအစိုးရက တ ဖက္သတ္ ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ လယ္ယာေျမဥပေဒ သုံးခုကို ဖ်က္သိမ္းေပးေရး အခ်က္ ပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ၊ လယ္ သမားေတြက ေဒလီရဲ့ ဝင္ေပါက္ႀကီး ငါးခုကို ပိတ္ဆို့ထားတယ္၊ ေဒလီရဲ့ အေဝးေျပးလမ္းမႀကီးေတြ သြက္ခ်ာ ပါဒ လိုက္သြားတယ္။ လယ္သမားေတြက ေဒလီကို တပိုင္းေသသြားေစခဲ့ၿပီလို့ ေဖာ္ျပလာၾကတယ္။ ရဲတပ္နဲ႔ လက္ပါးေစ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြက သပိတ္စစ္ေၾကာင္းခ်ီလာတဲ့ လယ္သမားေတြကို နံပါတ္တုတ္ေတြနဲ႔ ရိုက္ ႏွက္ ၿဖိဳခြဲတယ္၊ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြ ၾကဲ၊

လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ထိုင္းလူထုရဲ့ အားေကာင္းတဲ့ ဆႏၵျပလွုပ္ရွားမွုတရပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရားကို ၿခိမ္းေျခာက္ ေနတယ္။ ထိုင္းနိုင္ငံရဲ့ လူအဖြဲ႕အစည္းကို အေျခခံအုတ္ျမစ္ကေန ကိုင္လွုပ္ေနတယ္။ လူထုလွုပ္ရွားမွုရဲ့ ေရွ႕ တန္းက လူငယ္ေတြဟာ အလုပ္သမား လူတန္းစားနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အိုေဟာင္းေဆြးေျမ့ေနတဲ့ အရင္းရွင္စနစ္ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္( စစ္တပ္အာဏာ နဲ႔ ဘုရင့္အာဏာ) ကို အဆုံးတိုင္ တိုက္ခိုက္ရမယ္။

၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၈ ဆိုရင် မာ့(က်စ်)နဲ့အတူ သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို ထူထောင်ခဲ့တဲ့ ဖရက်ဒရစ်(ခ်) အန်းဂယ်(စ်)ရဲ့ နှစ်(၂၀၀)ပြည့်မွေးနေ့ကို ရောက်ခဲ့ပြီ။ အန်းဂယ်စ်ဟာ သဘောတရား အရကော နိုင်ငံရေးအရပါ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမား လူတန်းစားလွတ်မြောက်ရေးအတွက် အမြောက်အမြား အကျိုးပြုခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း သူ့ဘဝတလျှောက်လုံး နှိမ့်နှိမ့်ချချနဲ့သာ ရှင်သန် အလုပ်လုပ် သွားခဲ့တယ်။ မာ့က်စ်ကိုသာ အမြဲဦးစားပေးခဲ့သူ လည်း ဖြစ်တယ်။ မာ့က်စ်ကွယ်လွန်သွားချိန်မှာလည်း မာ့က်စ်ချန်ထားခဲ့တဲ့ အရင်းကျမ်း အတွဲ(၂) နဲ့ အတွဲ(၃) မူကြမ်းတွေကို ပြီးဆုံးသည်အထိ ပြုစုခဲ့ရတယ်။ တဖက်မှာလည်း သိပ္ပံနည်းကျ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ အသိပညာ ဘ ဏ္ဍာတိုက်ကြီးကို ဖြည့်တင်းခဲ့ရပြန်တယ်။