"Gerrak bezala, jendeak ez du iraultza gustura egiten. Hala ere, ezberdintasuna zera da, gerra batean, zeregin erabakigarria hertsapena dela; iraultza batean zirkunstantzien hertsapenik baino ez dago. Iraultza beste biderik ez dagoenean gertatzen da". Leon Trotski, Errusiako Iraultzaren Historia, XLII.
"Unea heldua denean, gauzak abiadura eta energia handiarekin mugituko dira han, baina denbora pixka bat pasa daiteke puntu horretara iritsi arte". (Engels, 1891ko urriaren 24a)
"Dagoen guztiak galtzea merezi du"
[Source]
Hegelek azaldu zuenez, dagoen guztiak desagertzea merezi du. Hau da, existitzen den guztiak bere baitan bere suntsipen propioaren haziak barnebiltzen ditu. Eta hala da. Denbora luzez, bazirudien kapitalismoa geratzeko iritsia zela. Pertsona gehienek ez zuten zalantzan jartzen dagoen egoera. Bere instituzioek sendoak ziruditen. Krisirik larrienak ere gainditu egiten ziren, itxuraz arrastorik utzi gabe.
Baina itxurak engainatu egiten du. Dialektikak erakusten digu gauzak bere kontrako bihurtzen direla. Geldialdi politiko luze baten ondoren, azken urteotako gertakariak mundu mailako egoeraren funtsezko haustura dira.
2008ko krisiak inflexio-puntua ezarri zuen egoera osoan. Egia esan, burgesak ezin izan dira inoiz krisi horretatik errekuperatu. Bere garaian, burgesiak oreka ekonomikoa berrezartzeko egindako saiakera orok oreka sozial eta politikoa suntsitzeko baino ez lukeela balioko adierazi genuen. Eta hori izan da, hitzez hitz, kasua. Burgesek etsipenezko neurriak hartu zituzten krisi hori konpontzeko, aurrekaririk gabeko diru kopuruak gastatuz.
Hori askoz ere maila altuagoan errepikatu zuten, pandemiak munduko ekonomia atzeraldira eraman zuenean 2020an. Horri esker, berehalako kolapsoa saihestu ahal izan zuten. Baina kontraesan berri eta gaindiezinak sortzearen truke bakarrik. Hauek nonahi ateratzen dira argitara.
Sistema, Estatuko diru kopuru handiek salbatu zuten, nahiz eta burgesen artean aldez aurretik adostu Estatuak ez zuela merkatuan esku hartu behar. Baina dirua, esaten den bezala, ez da zuhaitzetan hazten. Gastu-orgia horren emaitza, existitzen ez zen diru kopuru handiak erabiliz, zor-mendi erraldoi bat eraikitzeko izan da. Munduko zorra 300 bilioi dolarrekoa da orain.
Horrek ez du aurrekari historikorik bake garaian. Egia da buruzagi-klaseak antzeko diru-kopuruak gastatu zituela Bigarren Mundu Gerran, Gerraren ondorengo ekonomia-ongintzako aldi luzean desegin zirenak. Hala ere, hori posible izan zen zirkunstantzien kateatze berezi bati esker, gaur egun ez baitira ematen eta etorkizunean nekez errepikatuko litekeena.
Zor-mendi honen ezinbesteko efektua inflazioa da, eta orain oinarrizko produktuen, erregaiaren, gasaren eta elektrizitatearen prezioen igoeran nabaritzen ari da, pobreak kolpatuz.
Ezinbesteko ondorioa ezegonkortasun ekonomiko, sozial eta politikoko garai berri bat da. Kazakhstanen gertatu berri diren gertaerak etortzeko dagoenaren ohartarazpena izan ziren. Edozein unetan errepika daitezke herrialde batean bestearen atzetik.
Egungo krisia ez da ekonomiko eta finantzarioa bakarrik, izaera sozial eta politikoa du, baita morala eta psikologikoa ere. Herrialde guztietan aurrekaririk ez duen ezegonkortasuna da ezaugarria.
Sistema kapitalista azken 300 urteetako krisi ekonomiko larrienetik igaro da. Hori kapitaleko estratega serio guztiek onartzen dute. Gainera, milioika pertsona hil dira pandemiaren ondorioz, eta oraindik ez da izan gainditua, burgesen asmoak gorabehera...
Gertakizun hauetatik erraz ondoriozta zitekeen mundu mailan iraultza sozialistarako baldintzak existitzen direla. Hori egia da. Zentzu orokorrean, egia da aspalditik. Baina ikuspegi marxistak ez dira orokortasunetan agortzen.
Ez da nahikoa iraultza sozialistaren iraitsezintasunari buruzko baieztapen orokorrak errepikatzea. Horren zergatiaren egia azaltzen jakin behar da. Hegelek adierazi zuen zientziaren lana ez dela xehetasun-multzo bat metatzea, baizik eta ulermen arrazionala lortzea. Horixe da, hain zuzen ere, marxisten lana.
Maizegi, ezkerreko aktibistek eta zenbait marxistak estatistika ekonomikoen zerrenda amaigabeak aipatzen dituzte, prentsa burgesaren orrialdeetan erraz irakur daitezkeenak. Gero, azkenean, "sozialismoa da erantzuna" edo horrelako hitzak direla ondorioztatzen dute. Hau egia izan daiteke, baina ondorio hori ez da egitateen eta zenbakien zerrendan oinarritzen, eta, beraz, balio gutxi edo ezer du. Hain metodo mekanikoa alferkeria mentalaren adierazgarria baino ez da, eta asperdura eta egonezin erreakzioa sortzen du lehenago dena entzun dutenengan.
Formulazioek eta eskema abstraktuek ez digute lagunduko jasaten ari garen etapako errealitate zehatzak ulertzen, kapitalismoaren krisiari buruzko kontsigna orokorren errepikapen soilak ere ez bezala, horiek beren indar eta garrantzi guztia galtzen baitute errepikatuz, eta klixe huts eta zentzugabeko batetara murriztuta geratzen dira.
Egoera etapa bakoitzean zehazki garatzen den moduan ikusi behar dugu. Eta galderari erantzun behar diogu, jende askori bururatuko zitzaiona: zuek, marxistek, sistema kapitalista krisian dagoela esaten duzue, eta argi horrela dela. Baina zergatik ez da iraultzarik izan?
Galdera inozoa izan daiteke. Baina pentsa daitekeena baino serioagoa da. Eta begirune arretaz hartze merezi du. Zintzoak izan behar badugu, marxistak deitzen diren pertsona batzuek ere galdera bera egiten dute: Zergatik, hain krisi sakona baldin badago, ez dira masak altxatu?
Aktibista deritzenez ari naiz, ideiekiko eta teoriarekiko mesprezu handiko jarrera erakusten baitute, eta, bururik gabeko oilaskoak bezala, iraultzaren alde oihuka, nolabait masen ekintza eragingo dutela irudikatzen dutenak.
Ondo gogoratzen ditut Parisen 1968an begi basatiak zituzten ikasle-buru horiek, eta orain ikusten ditut: tripa-haundi burgesak eta autokonplazienteak, iraultzaileei oro har iseka egiten dietenak eta, horrela, beren iragana tu egiten dutenak. Aitortzen dut eraldaketa horrek ez nindela harritu. Oso argi zegoen 1968ko maiatzean. Orduan ez zuten ezer ulertu, eta are gutxiago ulertzen dute orain.
"Aktibista" horiek masekin ernatzen dira, eta kontsigna "iraultzaileak" etengabe errepikatuz –apaiz zahar nekatu baten konjuro maskulatuen antza dutenak– ez dutenean nahi duten emaitza lortzen, langile klaseari errua botatzen diote, desmoralizatu egiten dira eta jarduerarik ezan erortzen dira. Zentzurik gabeko aktibismoa eta apatia ezindua txanpon beraren bi aldeak besterik ez dira.
Ez da marxisten zeregina langile klasearen mihiaren azpian termometro bat mantentzea, mugitzeko noiz dagoen zehazteko. Termometro hori ez da inoiz existitu eta existituko ere. Eta gertaerak ezin dira bizkortu egonezinagatik.
Egoerak astiroegi aurrera egiten duela iruditzen al zaizu? Beno, denoi gustatuko litzaiguke azkarrago garatzea. Baina gauza hauek beren denbora daramate eta ezinegontasuna da gure etsairik arriskutsuena. Ez lasterrik. Trotskik ohartarazi zuenez, erein ez den tokian biltzen saiatzeak akatsak ekarriko ditu, bai ezker-muturrekoak, bai oportunistak. Eta zure ahots-korden ahalmena baino ozenago oihu egiten saiatzen bazara, ahotsik gabe geratuko zara.
Hala ere, artikulu labur hau irakurri ondoren, sistema kapitalista boteretik kentzeko langileak noiz mugituko diren jakin nahi baduzu, oso erantzun zehatza emateko prest nago.
Langileak mugitu egingo dira prest daudenean.
Minutu bat lehenago ere ez.
Ez eta minutu bat geroago ere.
Geologia eta Soziologia
Iraultza zergatik ez den izan galdera planteatze hutsak nahasmen soil bat besterik ez du erakusten. Iraultzaren oinarrizko legeez eta jendarteak kontzientzia hartzeko duten moduaz erabateko ezjakintasuna azaltzeko balio du. Bietako bat ere ez dira prozesu automatikoak eta mekanikoak, eta, ikusiko dugunez, biak estuki lotuta daude.
Has gaitezen, beti bezala, oinarrizko printzipioetatik. Dialektikak erakusten digu gizartearen eta geologiaren artean paralelismo estua dagoela. Gure zentzumenen nabaritasunari erantzunez, lurra tinko eta sendoa da gure oinen azpian ("haitz bat bezain sendoa", esaera zaharrak dioen bezala). Baina geologiak erakusten digu harriak ez direla inola ere irmoak eta lurra etengabe mugitzen dela gure oinen azpian.
Azalean, dena lasaia eta indargarriki sendoa izan daiteke. Baina gainazalaren azpian, harri likido irakinezko ozeano zabal bat, tenperatura eta presio imajinaezinekin, lurraren azalean ahulgune bat bilatzen dutenak. Azkenik, beheko presioaren oinarrizko indarra pixkanaka-pixkanaka handitzen da hesiak hausten diren punturaino, eta magma, azkenik, gainazalerako bidea irekitzen da leherketa bortitz batean, sumendi-erupzio batean erreprimitutako indar kolosoak gauzatuz.
Hemen oso analogia zehatza dugu giza gizartearekin. Azalean, dena lasai, noizbehinkako dardarak bakarrik asaldatuta, eta pasatzen dira, statu quo-a gutxi gora-behera aldatu gabe utziz. Statu quo-aren defendatzaileek dena ondo doala uste dute. Baina azalaren azpian haserrea, mingostasuna, erresumina eta amorrua daude, eta poliki-poliki metatzen dira, lurrikara sozial bat saihestezina bihurtzen den puntu kritikora iritsi arte.
Aldaketa hori gertatuko den puntu zehatza ezin da aurreikusi, lurrikara bat zehaztasunez aurreikustea ezinezkoa den bezala, zientziak eta teknologia modernoak aurrera egin arren. Zientziak jakinarazten digu San Frantzisko hiria San Andresen Falla izenaz ezagutzen den lurrazaleko faila baten gainean eraikita dagoela. Horrek esan nahi du, lehenago edo geroago, hiri horrek lurrikara katastrofikoa jasango duela.
Inork ez daki noiz gertatuko den, baina hori nahiko segurua da. Eta egia da, halaber, leherketa iraultzaileak burgesiak eta bere estrategak, ekonomialariek eta politikariek gutxiago espero dutenean gertatuko direla.
Esaldi oso grafiko batean, Trotskik " iraultzaren prozesu molekularra" aipatzen du, langileen gogamenetan etengabe garatzen dena. Hala ere, prozesu hau mailaz mailakoa denez eta gizartearen fisonomia politiko orokorrari eragiten ez dionez, denontzat oharkabean pasatzen da, marxistentzat izan ezik.
Baina marxistatzat jotzen diren guztiek ez dituzte ulertu marxismoaren oinarrizko printzipioak eta metodoak. Frantzian ikusi genuen 1968ko maiatzean, Mandel antzekoen ezjakinak ziren sektarioek erabat baztertu zituzten Frantziako langileak,"aburgesatu" eta"amerikanizatu" gisa. Lau milioi langile baino gutxiago zeuden sindikatuetan afiliatuta, baina 10 milioi langilek hartu zuten lantegietan historiako greba orokor iraultzailerik handienean. Hala ere, leherketa horiek iraultza sozialista arrakastatsu batera eraman badezakete, guztiz bestelakoa da.
1968an, langile frantsesek beren eskuetan zuten boterea. De Gaulle presidenteak AEBko enbaxadoreari jakinarazi zion: "Jokoa amaitu da. Egun gutxi barru komunistak boterean egongo dira". Eta hori guztiz posible zen. Gertatu ez bazen, errua ez zen langile klasearena izan, iraultza bat aurrera eramateko ahal zuen guztia egin baitzuen, buruzagiena baizik. Hori da aurrerago itzuliko garen arazo nagusia.
Iraultzarako baldintzak
Arrakasta izateko, iraultza sozialista batek baldintza batzuk eskatzen ditu. Baldintza horiek izaera objektiboa eta subjektiboa dute.
Krisi ekonomiko hutsa –berez– ez da nahikoa iraultza bat egiteko. Bizi-mailaren jaitsiera ere ez da. Leon Trotskik behin adierazi zuenez, pobrezia iraultzen eragilea izango balitz, masak beti errebolta egoeran egongo lirateke.
Sektario batzuek, masak errebolta-egoera iraunkorrean baleude bezala jokatzen dute, beti iraultzarako prest. Baina ez da horrela. Sistema kapitalista krisi sakon batean dagoela argi, eta ez du frogarik behar. Hala ere, masek nola hautematen duten guztiz bestelako kontua da. Urte eta hamarkada askotan zehar eraikitzen joan diren ilusioak ez dira erraz desagertuko. Astindu sakon batzuk behar dira dagoen oreka suntsitzeko.
Egia da, objektiboki hitz eginez, ez bakarrik iraultza sozialista baterako baldintzak existitzen direla, baizik eta aldi batez heltzen joan direla. Izan ere, helduak baino zerbait gehiago daude. Baina gizateriaren historia gizonen eta emakumeen ekintzek egina. Eta materialista gisa, badakigu giza kontzientzia oro har ez dela iraultzailea, sakonki kontserbadorea baizik. Giza gogamena edozein aldaketa motaren aurkakoa da.
Autodefentsarako mekanismo psikologiko sakonki errotua da, urruneko iragan batetik heredatu duguna, aspaldian gure oroimenetik ezabatu dena, baina gure subkontzientean aztarna ezabaezina uzten duena. Autokontserbazio-nahian oinarritutako legea da.
Ondorioz, masen kontzientziak beti jotzen du gertakarien atzetik joateko, eta atzerapen hori nahiko handia izan daiteke, aurreko esperientzia osoak baldintzatzen baitu. Gaur egungo egoera aztertzean, etengabe gogoan izan behar dugun gertakaria da.
Txinatar esaera zahar batek esaten digu gizon bati gerta dakiokeen zoritxarrik handiena garai interesgarrietan bizitzea dela. Lurra oinen azpian dardarka hasten denean, tenplu eta jauregi zaharrak erortzen direnean, hasieran oso esperientzia kezkagarria da.
Jendea han-hemenka ibiliko da ihesean, segurtasuna aurkitu nahian. Baina ohitura zaharretan ez dago segurtasunik. Beraz, ohitura zaharrak alde batera utzi eta berriak aurkitu behar dira. Krisi sakonak hasi dira jendearen konfiantza astintzen.
Hala ere, ukaezina da pertsona gehienak seguruago eta erosoago sentitzen direla beren bizitzaren zatirik handiena jaio eta bizi izan duten munduko familia-ingurunearekin. Garaiak txarrak direnean ere, temati eusten diote bihar hobea izango dela eta" denbora normalak" itzuliko direla uste dutenei.
Eta iraultzaileek iraultza baten beharra adierazten dutenean, bere lehen erreakzioa burua astindu eta esatea da: "Hobe da txarra ezaguna dena, ona omen den ezezagun baino". Eta hori erreakzio guztiz naturala da. Iraultza iluntasunean jauzi bat da, nora eramango dituen.
Inertziaren indarra
Klase nagusiak arma oso indartsuak ditu bere esku bere aberastasuna eta boterea defendatzeko: Estatua, armada, polizia, botere judiziala, espetxeak, komunikabideak eta hezkuntza-sistema osoa. Baina bere armategiko armarik ahaltsuena ez da gauza horietako bat ere. Errutinaren boterea da, inertziak mekanikan duen indarraren baliokide soziala.
Inertziaren indarra gorputz guztiei aplikatzen zaien lege ezaguna da, eta ezartzen du beti egongo direla beren egoeran, dela atsedenean, dela higiduran, non eta ez den kanpoko kausaren bat sartzen, egoera hori aldarazten diena, une horretan erresistentzia edo ekintza deitzen dena. Lege hori bera gizarteari aplikatzen zaio.
Kapitalismoak bizitza osorako obedientzia-ohiturak sortzen ditu, eskolatik fabrikaren ekoizpen-katera erraz aldatzen direnak, eta hortik kuarteletara.
Tradizioaren pisu hilak eta eguneroko errutinak pertsonen garunean pisatzen dute eta beren irizpenak obeditzera behartzen ditu. Horrek esan nahi du masek, hasieran behintzat, beti hartuko dutela erresistentziarik txikienaren bidea. Baina, azkenean, gertaera handien erasoek beren pentsamendua bizitza osoan zehar osatu duten balioak, morala, erlijioa eta sineskizunak zalantzan jartzera behartuko dituzte.
Gertaera kolosoak behar dira gogamena suntsitzen duen errutina honen masak astintzeko, beren benetako posizioaz jabetzera, eztabaidaezinak zirela uste zuten sineskizun zaharrak zalantzan jartzera eta ondorio iraultzaileak ateratzera behartzeko. Horrek denbora darama ezinbestean. Baina iraultza baten joanean, masen kontzientziak bultzada handia izaten du. 24 orduko espazioan erabat alda daiteke.
Prozesu bera ikusten dugu greba bakoitzean. Askotan gertatzen da langile aurreratuenak harritu egiten direla langile atzeratu eta kontserbadoreenetako batzuk bat-batean militante aktibo eta kementsuen bihurtzen direnean.
Greba bat miniaturazko iraultza besterik ez da. Eta edozein grebatan, zuzendaritzaren garrantzia funtsezkoa da kontzientziaren garapen prozesuan. Sarritan, masa-bilera batean militante bakar baten diskurtso ausart batek greba baten arrakasta edo porrota esan nahi du. Horrek arazo nagusira garamatza.
Faktore subjektiboa historian
Masa espontaneoen mugimendu iraultzaileek masen botere erraldoia erakusten dute. Baina botere potentzial gisa bakarrik, ez gaur egungoa. Faktore subjektiborik ezean, masa-mugimendurik ikaragarrienak ere ezin ditu klaseko arazorik garrantzitsuenak konpondu.
Hemen ulertu behar dugu funtsezko aldea dagoela iraultza sozialistaren eta iraganeko iraultza burgesen artean. Iraultza burges batek ez bezala, iraultza sozialista batek langile klasearen mugimendu kontzientea eskatzen du, eta horrek ez du bakarrik estatu-boterearen agintea bere esku hartu behar, baizik eta, hasieratik, indar produktiboen kontrol kontzientea bere gain hartu behar du.
Lantegietako langile-kontrolerako mekanismoaren bidez, demokratikoki kudeatutako ekonomia sozialista baterako bidea prestatzen ari da. Hori ez zen inola ere iraganeko iraultza burgesen kasua izan, merkatu-ekonomia kapitalistak ez baitu inolako plangintzarik edo esku-hartze kontzienterik behar.
Kapitalismoa historikoki sortu zen, modu espontaneoan, feudalismoaren azpian indar produktiboen bilakaeraren ondorioz. Buruzagi iraultzaile burgesen teoriak, existitzen ziren neurrian, burgesia sortu berriaren, bere balioen, erlijioaren eta moralaren eskakizunen isla inkontzientea besterik ez ziren.
Protestantismoaren (eta bereziki kalbinismoaren) eta jaioberritako burgesiaren balioen arteko harreman estua xehetasun handiz azaldu zuen Max Weberrek, nahiz eta, idealista gisa, harremana hankaz gora jarri zuen.
Mende bat geroago, Frantzian, Ilustrazioaren arrazionalismoak teorikoki prestatu zuen Frantziako Iraultza Handirako lurra, zeinak ausarki aldarrikatu baitzuen Arrazoimenaren gobernua, eta, praktikan, burgesiaren gobernurako lurra prestatu zuen.
Esan beharrik ez du, ez bere lehen mozorro erlijiosoan, ez geroago Arrazoimenaren mantu bikainaz jantzi zenean, ideia zuzentzaileek burgesiaren interes gordin, materialista eta zikoitzak ordezkatzen zituztela benetan. Mozorro horiek, aitzitik, guztiz beharrezkoak ziren herri-masak mobilizatzeko, ordena zaharraren aurka matxinatu zitezen, beren etorkizuneko zaharren banderapean borrokatzen zuten bitartean.
Teoria horiek goranzko klase burgesaren interesak behar bezala islatzen ez zituzten neurrian(edo kontraesaten zuten), begirunerik gabe baztertuak izan ziren, eta gizarte-sistema berrira egokien egokitzen ziren beste ideia batzuek ordezkatu zituzten.
Iraultza Ingelesaren lehen etapetan, Oliver Cromwellek elementu burgesak baztertu behar izan zituen ordena monarkiko zaharraren eraistea osatzeko, elementu plebeio eta erdi-babes iraultzaileenetan oinarrituz. Jainkoaren Erresuma lurrean defendatu zuen, masak esnatzeko.
Baina zeregin hori bete ondoren, ezker hegalaren kontra jiratu zen, Levellers (Niveladores) taldea zapaldu zuen eta burgesia kontra-iraultzaileari atea ireki zion, erregearekin konpromisoa hartu eta gero 1688ko Iraultza Loriatsua izenekoa egin zuena, azkenean burgesiaren nagusitasuna ezarri zuena. Puritanoen ideia zaharrak baztertu egin zituzten, eta hauek Mundu Berriko kostaldera joan behar izan zuten beren erlijio-sineskizunak praktikatzeko.
Antzeko prozesu bat ikus daiteke Frantziako Iraultzan, non jakobinoen diktadura iraultzailea, Parisko sans-culotteen masa erdi-proletarioetan oinarritua, termidoriar erreakzioak eta Direktorioak, Napoleon Bonaparteren kontsulatuak eta diktadurak jarraituta, eta azkenik, Waterlooko batailaren ondoren Borboien berrezarpena ekarri zuten. Frantziako burgesiaren azken garaipena 1830eko iraultzaren eta 1848ko iraultza proletarioren porrotaren ondoren bakarrik ziurtatu zen.
Errusiako Iraultza
Faktore subjektiboaren paper erabakigarria oso argi eta garbi ager daiteke Errusiako Iraultzan. Leninek 1902an idatzi zuen:
"Teoria iraultzailerik gabe, ezin da mugimendu iraultzailerik egon. Inoiz ez da aski errepikatuko ideia honi buruz, bogazko oportunismoaren predika jarduera praktikoaren formarik estuenekiko grinarekin bat datorren garai batean." (V. I. Lenin, Zer egin? , Idazlan Osoak, Ed. Cartago, Tomo V, 425 or.)
Eta eransten zuen:"Abangoardiako teoria batek zuzendutako alderdi batek bakarrik bete dezake abangoardiako borrokalariaren misioa". (Ibid. 426. orria)
Hori ez zen iraultza burgesaren kasua izan, azaldu ditugun arrazoiengatik. Baina guztiz beharrezkoa zen iraultza sozialistaren arrakastarako, 1917an ikusi genuen bezala.
Otsaileko Iraultza inolako norabide iraultzaile kontzienterik gabe gertatu zen. Langileek eta soldaduek (nekazariak uniformearekin) erakutsi zuten Errusiak mendeetan zehar gobernatu zuen erregimen tsarista arrakastaz agintetik kentzeko bezain indartsuak zirela. Hala ere, ez zuten boterea eskuetan hartu. Horren ordez, Botere Bikoitzaren abortua izan zen, eta bere iraupena soviet-ek azaroan boterea hartu zuten arte,1 boltxebikeen zuzendaritzapean.
Zergatik ez zuten otsailean langileek boterea hartu? Jakina, galdera horri era guztietako argudio "inteligenteekin" erantzun ahal izango litzaioke. Boltxebike batzuek ere esaten zuten arrazoia zela proletalgoak" garai historikoetako burdinazko legeari" obeditu behar ziola, ezin zutela" otsaila gainditu" eta" iraultza burgesaren garaitik igaro" behar zutela. Egia esan, jende hori bere koldarkeria, nahasmena eta ezintasuna estaltzen saiatzen zen,"faktore objektiboak" erabiliz. Leninek mesprezuz erantzun zien jende horri:
"Zergatik ez zuten boterea hartu? Steklov burkideak dio arrazoi honengatik edo besteagatik. Horrek ez du zentzurik. Kontua da proletalgoa ez dagoela antolatuta eta ez duela klase kontzientzia nahikorik. Hobe da onartzea: indar materiala proletalgoaren eskuetan, baina burgesia prest dago eta klase-kontzientzia du. Gertaera munstrosoa da hau, baina zintzo eta argi onartu behar da, eta herriari azaldu behar diogu ez zuela boterea hartu, desantolatuta zegoelako eta ez zelako behar bezain kontzientea" (Lenin, "Cartas sobre taktica", Idazlan Osoan, 36. 437 Ingelesezko edizioa. Enfasia nerea)
Argiak izan gaitezen. Alderdi Boltxebikearen presentziarik gabe –izan ere, Lenin eta Trotskiren presentziarik gabe– Urriko Iraultza ez zen inoiz gertatuko, abortatu egingo zen eta kontrairaultza eta erregimen faxista batean amaituko zen.
Beste era batera esanda, langile klasearen boterea –egitate bat dena– potentzial bat besterik ez litzateke izango. Eta hori ez da inoiz nahikoa. Hori da faktore subjektiboak historian duen garrantzia.
Zentroaren kolapsoa
Konbultsio iraultzaileak inplizituki daude gaur egungo egoera orotan. Gauak egunari jarraitzen dion bezala, alderdi iraultzaile bat egon ala ez gertatu egingo dira. Baina klase-gerran, nazioen arteko gerretan bezala, jeneral onen garrantzia faktore erabakigarria da. Eta hor dago arazoa.
Masak amesgaizto honi irtenbide bat aurkitzen saiatzen dira. Alderdi bat eta lider bat bestearen atzetik bilatzen ari dira, historiako zabortegia bata bestearen atzetik baztertuz. Horrek azaltzen du, gaur egun, herrialde guztietako bizitza politikoaren ezegonkortasuna. Pendulu politikoa indarrez eskuinerantz zabuka ari da, gero ezkerrerantz.
Biktima nagusia erdigunea den animalia berezi hori da. Hori kezka handia da kapitalaren estrategaren artean, zentroa ezkerreko eta eskuineko muturrak orekatzen dituen eta neutralizatzen dituen babes-puntu moduko bat delako. Paisaia lauso hori da, non mugapen-lerro argi guztiak nulu izateraino lausotzen diren, non erretorika hutsa eta promesa lausoak benetako monetatzat igarotzen diren, edo, gutxienez, etorkizuneko dataren batean berrerosi daitezkeen ordaindukoak direlako (zehaztu gabea).
Denbora luzez EEetan, zentroa bi alderdik ordezkatu zuten, Errepublikanoak eta Demokratak, eta Britainia Handian, berriz, Laborista eta Conserbadore alderdiek, gutxi gora-behera bereiztezinak zirenek. Baina horrek guztiak oinarri materiala zuen.
Gerraostean, kapitalismoak aurrekaririk gabeko gorakada ekonomikoa izan zuenean, alderdi laboristek eta sozialdemokratek hainbat erreforma egin zituzten, britainiar handian doako Osasun Zerbitzu Nazionala bezala. Garai hori aspalditik historiara pasatu zen.
Gaur egun, klase nagusiak ezin du onartu konkista zaharrek aurrera jarraitzea, eta are gutxiago erreforma berriak egitea. Antzinako ziurtasuna desagertu egin da, eta horrekin batera, antzinako egonkortasuna. Nonahi daude turbulentziak eta krisiak. Kapitalismoaren krisia erreformismoaren krisia da.
"Ezkerraren" papera
Erreformismoaren krisiak eta estalinismoaren kolapsoak esan nahi dute hutsune bat dagoela ezkerrean. Eta naturak hutsa gorrotatzen duenez, bete egin behar da. Joera marxistak hori betetzeko indarrik ez duenez, espazio hori ezkerreko erreformistek beteko dute.
Hemen tratatu ezin ditugun arrazoi historikoak direla eta, marxismoaren benetako indarrek atzera egin dute. Faktore subjektiboaren ahultasuna dela eta, ezinbestekoa da masek bizitza politikora iratzartzen direnean, existitzen diren erakundeei eta buruzagi ezagunei zuzentzea, batez ere "ezkerreko" kredentzialak dituztenei.
Beraz, gaur egungo aldian ezkerreko joera erreformistak eta zentristak sortuko dira. Baina hauek ere masek probatuko dituzte eta, kasu askotan, iragankorrak baino ez dira izango.
Hori aitortuz, joera marxistak jarrera malgua izan behar du ezkerretara, eta babesa eman behar die eskuineko erreformisten aurka borrokatzeko prest dauden heinean, baina beti kritikatuz, kontzesio onartezinak egin eta atzera egin behar dute iritzi publiko burgesaren eta eskuinera doazen traidoreen presioen aurrean.
Gizartean funtsezko aldaketa bat lortzeko nahia ezin da programa eta ikuspegiak argi eta garbi ulertzera mugatu. Borondate-indarraren edo botere-nahiaren elementu bat ere inplikatzen du: hau da, garaitzeko, konkistatzeko, oztopo guztiak gainditzeko eta gizartea aldatzeko borondate kontzientea.
Hori, era berean, etorkizuneko ikuspegi batean oinarritu behar da, eta langile klaseak gizartea aldatzeko duen gaitasunean erabateko konfiantzan. Baina ezkerreko erreformistek ez dute bietako bat ere. Beraz, etengabe uko egiten dio helburu nagusiari.
Iheskorrak dira, geroratzen dira, konpromisoak bilatzen dituzte, amore emateko beste hitz bat besterik ez dena, zeren eta, posible ez den konpromiso bat bilatzea, klase bateraezinaren interesen arteko zubiak eraikitzea, zirkuluaren koadratura egitea baita. Zalantzak, anbiguotasuna eta duda-mudak dira bere barneko esentzia. Derrotismoa bere ariman eta psikean grabatuta dago.
Jakina, ezin dute onartu, ezta beren buruaren aurrean ere. Aitzitik, berena dela benetako bide bakarra, eta beste edozein bidek hondamendira eramango dituela. Mila arrazoi aurkitzen dituzte beren burua engainatzeko, eta, hain konbentziturik daudenez, hobeto horniturik daude besteak engainatzeko.
Kasu askotan, ezkertiarrak pertsona zintzoak dira. Bai, erabat konbentzituta daude beren argudioen justiziaz. Eta ezkerreko erreformista zintzo batek egiatia ez den batek baino kalte handiagoa egin dezake. Bere traizioa ez da nahita egiten, ezta kontziente ere. Masek konfiantza osoa jartzen dute haiengan, eta, beraz, segurtasun handiagoz gidatzen dituzte porrotaren zulora.
Mártov oso gizon zintzoa eta zintzoa zen, eta baita oso trebea eta argia ere. Hala ere, oso paper negatiboa izan zuen Errusiako Iraultzaren patuan.
Greziaren kasua
30eko hamarkadako garai latzetan, sozialdemokraziaren masa-erakundeak pil-pilean zeuden. 1929ko Wall Streeteko Crash-aren ondorengo krisi ekonomikoak, ondoriozko langabezia masiboak eta Faxismoak Europan izan zuen gorakadak, marxistek "zentrismo" izenaz ezagutzen duten fenomenoa eragin zuten, Trotskiren hitzak erabiliz, "izendapen orokorra zen: erreformismoaren eta marxismoaren artean banatzen diren joerentzat eta taldeentzat".
Hala ere, gaur egungo aldian, gizarteko mugimendu iraultzailea ez da orokorrean islatu sozialdemokraziaren lerroetan, 1930eko hamarkadan kasua izan zen moduan. Podemos Espainian, SYRIZA Grezian eta, neurri txikiagoan, Mélenchonen atzeko mugimenduak Frantzian, neurri batean islatu zuten gero eta haserre handiagoa. Baina guztiek oso jarrera politiko nahasia zuten, eta hogeita hamarreko hamarkadako korronte zentristaren isla zurbil bat besterik ez dira.
Greziaren kasuan, muturreko krisi sozial baldintzetan, SYRIZA, Alderdi Komunista Estalinistaren (KKE) eskuin zatiketa batetik sortutako ezkerreko alderdi txiki bat, azkar hazi zen PASOK masa-alderdi erreformista tradizionalaren kontura, masen aurrean nabarmen desakreditatua zegoena. SYRIZA 2015eko urtarrilean iritsi zen boterera, eskuindar Demokrazia Berria-ren aurka garaipen ikaragarria lortuta.
2008ko krisiaren ostean, Grezia porrotaren atarian egon zen. Europako zor subiranoaren krisiak gehien zigortu zuen herrialdeetako bat izan zen. EBk, Nazioarteko Diru Funtsak eta Europako Banku Zentralak Grezia erreskatatzeko eskaintza egin zuten, baina austeritate neurri bortitzak ezartzearen truke. Horrek jendetzaren mugimendu masiboa eragin zuen austeritatearen kontra. Demokrazia Berri-ko eta PASOKeko gobernuekin alderatuta, SYRIZAk austeritatearen amaiera agindu zuen. Baina krisi kapitalista oinarri hartuta, hori ezinezkoa zen.
Europako patroiek mehatxu gisa ikusi zuten hori. SYRIZA zapaldu behar zuten, beste batzuentzat, Podemos espainian adibidez, euren ereduari jarraitzeko tentazioa izan zezaketen eta. Ezkerreko gobernua edozein bidetatik suntsitu eta ahultzeko erabakia hartu zuten. Baldintza horietan guztiz egokia zen erreferenduma deitzea, gobernuaren atzean eta austeritatearen aurka masak mobilizatzeko.
Europar Batasuneko buruzagiek eskainitako erreskate baldintzak irmoki errefusatu zituzten 2015eko uztailaren 5eko erreferendumean,% 62k" EZ" bozkatu zutenean. Emaitza argi horren aurrean, nor ausartzen da langile greziarraren borroka-izpirituaz zalantza egitera? Langileak ez ezik, biztanleriaren geruza guztiak ere mobilizatu ziren borrokarako. Geruza guztiak, aurrera pauso bat eman behar zutela uste zutenak izan ezik.
Tsipras marxista izango balitz, gizartea aldatzeko mugimendua erabili ahal izango zuen, langileei bankuak eta lantegiak okupatzeko deia eginez. Greziako herria zailtasunak onartzeko prest egongo zen, 1917ko iraultzaren ondoren langile errusiarrek izan zuten bezala.
Politika iraultzaile batek, dei internazionalista baten babesarekin, eragin elektrizatzailea izango zuen Europako eta munduko gainerako langileengan. Espainia, Italia, Frantzia eta beste herrialde batzuetako masek gogotsu erantzun diote Greziako herriari nazioarteko elkartasuna adierazteko egindako deiari. Manifestazioak eta grebak egingo ziren, bankariak eta kapitalistak defesibean jartzera behartuz eta leku guztietan aukera iraultzaileei atea irekiz.
Kontua aho-ahoka planteatu zen: edo azkeneraino borrokatzen da, edo porrot lotsagarria jasaten da. Baina ezkerreko erreformistek ez dute inoiz amaierara arte borrokatzen. Erresistentziarik txikienaren bidea bilatzen dute beti, eta nagusi den klasearekiko konpromisoa bilatzen dute. SYRIZAko negoziatzaileak hitzekin jolasten, itzulinguruak ematen eta ezer konpontzen ez zuten erdibideei irtenbideak ematen saiatu ziren. Baina beste aldeak ez zuen konpromisoarekiko interesik.
Azkenean, Europako burgesek errieta eta arreta egin zieten. Borroka egiteko edo amore emateko aukera argi baten aurrean, Tsiprasek bigarren aukera aukeratu zuen. Greziako herriak erreferendumean hain erabakigarriki errefusatu zituenak baino askoz ere baldintza gogorragoak onartu zituen. Errendizio horren ostean, Tsiprasek eta bere taldeak Bruselako eta Berlingo diktadoreak onartu zituzten. Haserre-bolada batek eta etsipenak jarraitu zioten.
Hori da ezkerraren nahasmendu erreformistaren ondorio saihestezina.
Ahal dugu
Espainian, Podemos, SYRIZAk bezala, masa-indar bihurtu zen denbora laburrean, iraganarekin behin betiko haustura bilatzen zuten masen aldaketa nahi sutsua islatuz.
Podemoseko buruzagi nagusiak Venezuelan Iraultza Bolivartarraren influentziak zituen. Baina ez ziren gai izan beren indarraren ikasgaiak xurgatzeko: masa horiek mezu iraultzaile ausart batez mobilizatzeko beharra.
Horren ordez, Mugimendu Bolivartarraren alderik ahulena kopiatu zuten: argitasun teorikorik eza, mezu anbiguoak eta iraultza azkeneraino eramateari uko egitea. Hitz batean, Venezuelako Iraultzaren hondoratzera eraman zituzten ezaugarri negatiboak kopiatu zituzten.
Podemosek milioika pertsonaren itxaropenak piztu zituen. Pablo Iglesias buruzagiaren erretorika erradikalari esker, Podemos alderdi ezezaguna izatetik inkestetan lehen egotera pasatu zen. Baina boterera zenbat eta gehiago hurbildu, Pablo Iglesiasek eta Podemoseko gainerako buruzagiek mezua arintzen zuten.
Ezkerretik PSOE sozialdemokrata gainditzeko borrokatu beharrean, ministerio-karguak onartzearekin konformatu ziren, PSOErekin koalizio-gobernu batean bazkide txiki gisa. Kapitalismoarekin erabateko haustura izan beharrean, Espainiako kapitalismoaren krisia kudeatzea zela bere eginkizun nagusia uste zuen gobernu batean parte hartu zuten.
Ministerioko kartera gutxi batzuren truke, Unidas Podemos (UP), gaur deitzen den bezala, istiluen aurkako polizia Cadizen greban dauden metaleko langileen aurka bidali zuen gobernu baten arduradunkide bihurtu da, eta orain Europako funtsak kudeatzen ari da, austeritate-baldintzekin datozenak.
Ondorioz, UPri emandako babesa behera egin du, alderdia etengabe krisian eta bere oinarri aktiboaren zatirik handiena galdu du. Orain, hasieran izango zela agindu zuenaren oskol hutsa da. Mugimenduari datxekion iraultza-ahalmena desagertu egin da, eta horrek langileen eta gazte aurreratuenen artean desmoralizazio orokorra eragin du. Hori da ezkerreko erreformismoaren emaitza logikoa.
Corbynen ikasgaiak
Ezkerreko erreformismoaren arrakastarik harrigarriena Jeremy Corbyn Alderdi Laboristako buruzagia aukeratzea izan zen. Puntu nagusia da Corbynek establishment eta statu quo-arekin haserre bizi ziren sentimenduak aprobetxatu zituela. Garaipen erabakigarria lortu zuen, alderdiko zuzendaritzarako hauteskundeetan botoen ia %60 eskuratuta. Bat-batean uhateak ireki ziren eta ehunka mila kide berri batu ziren alderdiarekin. Prest eta prest zeuden eskuinaren aurka borrokatzeko.
Buruzagi klasea izututa zegoen. Alderdi Laborista errotik eraldatzeko baldintzak ematen ziren. Planak aztertzen ari ziren diputatu laboristen derrigorrezko berrautaketa sartzeko, lerrotik ateratzen diren diputatuen hauteskunde partzialak behartzeko eta militanteen botereak indartzeko. Eskuina etsita zegoen. Hainbat diputatu blairistek alderdia utzi zuten.
Hala ere, eskuineko erreformistek klase nagusiaren eta komunikabideen babesa zuten, eta Corbynen aurkako kanpaina basatia antolatu zuten , dimititzera behartzeko asmoz. Emaitza Alderdi Laboristaren barruan gerra zibil bat lendatzea izan zen. Baina aldebakarreko izaera izan zuen.
Egoera horretan, Alderdi Laboristaren zatiketak saihestezina zirudien. Blairistak argi eta garbi ari ziren horretarako prestatzen. Kapitaleko estrategek ondorio logikoa atera zuten. Baina, azkenean, horrek guztiak ez zuen inora eraman. Eskuinak garaitu egin zituen korbynistak. Zergatik? Nola izan zen posible, Corbynek babes masiboa zuenean laboristen oinarrietan? Erantzuna ezkerreko erreformismoaren izaeran bertan dago.
Rol kaltegarriena Corbynen aldeko Momentum-en mugimenduak bete zuen. Hau bilgune bat izan zitekeen milaka ekintzailerentzat. Momentumeko bilera handiak egin ziren herrialdeko hainbat tokitan, eta oso gogo-aldarte amorratua eta erradikala sumatzen zen haietan.
Baina eskuinak ezkerraldean ez egoteak distiratzen zuen erabaki guztia erakusten zuen. Momentumeko buruzagiek beldur handiagoa zioten bere jarratzaileei eskuinari baino. Pauso bakoitzean, eskuineko diputatu laboristak kargutik kentzeko kanpaina geldiarazi eta saboteatu zuten, marxistek hasieratik sistematikoki eskatzen zutena eta oinarrietan babes zabala zuena. Ondorioz, Alderdiko kideak borrokan ari ziren bi eskuak bizkarrean lotuta.
Baina Corbynek berak egindako lana zorigaiztoko elementua izan zen. Ezkerra, Corbynetik beretik hasita, ez zegoen prest laboristen talde parlamentarioaren (PLP) eskuin hegalaren aurka borroka serio bat egiteko.
Aitzakia zera izan zen: "batasunaren alde gaude". PLPren eskuin hegalarekin hautsiko ote ziren beldur ziren. Baina hori guztiz beharrezkoa zen, ezkerraren lorpenak erabat suntsitu nahi ez baziren. Eta horixe gertatu zen, hain zuzen ere.
Eskuinak ondo asko daki zer egin. Ezkerraren eta, bereziki, marxisten aurkako politika oldarkorra egin zuten, eta azkeneraino iristeko prest zeuden, ondorioak kontuan hartu gabe.
Esan beharrik ez, eskuina erasora igaro zenean, ez zuela ezkerraren antzematerik erakutsi. Eraso basatia egin zuten, komunikabide burgesen botere guztia Corbyn kalumniatzeko eta gutxiesteko erabiliz. Azkenean, ezkertiar ugarirekin batera kanporatu zuten.
Jakina, joera marxista izan zen helburu nagusia. Socialist Appeal bidelapurra izendatu zuten, baina kontraeraso oso eraginkorra antolatu zuen, eta babes handia lortu zuen. Ezkerrak, aldiz, koldarki jokatu zuen, Starmer-eko sorgin-ehizaren aurka borrokatzeari uko eginez.
Krisia Britainia Handian
Corbynen pasarteak, hainbeste promesekin hasi zenak, porrot lotsagarrian amaitu zuen. Milaka lagunek atsekabez alde egin dute Alderditik, eta ezkerra erabat zapaldu dute. Corbynek piztutako ilusio handiek eszeptizismo sakoneko aldarteari bidea eman diote Alderdi Laboristan.
Ezkerraren erortzearekin, egungo egoera norabide guztiz ezberdinean mugitzen da. Hala ere, hau ez da historiaren amaiera. Arrazoi objektibo eta subjektiboak direla eta, orain gero eta argiago Britainia Handia dela Europako kapitalismoaren krisian funtsezko elementuetako bat, funtsezko elementua ez bada. Duela urte batzuk Europako herrialderik egonkorrena izanez gero, Britainia Handia da orain ezegonkorrena. Europako kapitalismoaren katearen kate-maila ahulenetako bat da orain.
Arlo politikoan garaituta, langileak fronte industrialera zuzentzen dira. Erradikalizazio hasiera sindikatuetan. Johnsonen gobernuaren krisiak erorketa ekarriko du ezinbestean.
Pendulua, zalantzarik gabe, ezkerrera itzuliko da etorkizunean, batez ere Keir Starmerren eta blairisten zuzendaritzapean Alderdi Laborista boterera iristen bada krisi sozial eta ekonomiko sakon baten ondorioz. Horrek Alderdi Laboristaren barne kontraesan guztiak azaleratuko ditu, aldi baterako murgilduta geratu direnak, baina etorkizunean indarrez berretsi daitezkeenak.
Horrek aukera handiak irekiko ditu joera marxistarako. Dena gure hazkunde-ahalmenaren araberakoa da. Eta hazkunde serioa posible da orain. Oraindik egoera oso faktore apala den arren, Corriente Marxista Internacional-eko atal britainiarrak eskarmentu handiko koadroen oinarria du, eta oinarri sendo bat eraiki du gazteriaren, erakunde nazional baten eta langile mugimenduan aintzatetsia den egunkari baten artean.
Nolanahi ere, gure indarrak Trotskik Britainia Handian 30eko hamarkadan zituenak baino askoz indartsuagoak dira, eta maila askoz handiagoa dute. Taktika egokiarekin, hazkunde-aukerak nahiko apartekoak dira.
Aldaketa giroan
Egungo krisia –nazioarteko izaera duena– kualitatiboki desberdina da iraganeko krisiekin alderatuta. Azken bi urteetan, milioika pertsonak atera dituzte ondorioak, astiro baina seguru. Leku guztietan, itxurazko baretasunaren azpian, atsekabe handia. Masak amorru, haserre, injustizia-sentimendu sutsu eta, batez ere, frustrazio jasanezinek inbaditzen dituzte.
Ez dute ezer esaten, baizik eta ahopeka xuxurlatzen dute gauzen egungo egoera ezin dela onartu. Gaur egungo gizartean zerbait gaizki doalako ideia azkar ari da irabazten. Epe laburrean, oro har, ez daude prest ezarritako ordenaren aurkako neurri zuzenak hartzeko.
Lehenago edo geroago, beharrezko lidergoarekin edo gabe, ekintzara pasako dira beren patua beren eskuetan hartzeko. Ikusi ditugu horren adibide asko. Azken urteotan mugimendu iraultzaile edo iraultzaile indartsuak ikusi ditugu Txilen, Sudanen, Myanmarren, Libanon, Hong Kongen eta beste tokietan.
Zerrenda horretako azken nobedadea Kazakhstanen urte hasieran herri-altxamendua izan zen, erregaiaren prezioen igoeraren ondorioz petrolio-langileen protestekin hasi zena. Abisu bat izan zen hori. Altxamendu horretara eraman zituzten presio berberak beste herrialde askotan daude.
Klase nagusia arriskuaren jakitun da eta kapitaleko estrategek iragarpen ilunak egiten dituzte datorren urterako. Denbora batez, langileen mugimendua oztopatu egin zen koronabirusak. Baina orain klase borrokaren berraktibazioaren zantzuak daude. Prezioen igoerak eta bizi-mailaren jaitsierak grebak gora egitea eragiten dute.
Batasun nazionalerako dei demagogikoak eszeptizismoz jasotzen dira, zinismoa, zikoizkeria eta klase nagusiak pandemian zehar erakutsitako interes propioa agerian geratzen baitira. Desilusio eta amorruzko aldarte bat, etengabe metatzen ari zena, argitara ateratzen da orain. Statu quo eta dauden gobernu eta buruzagiei emandako babesa azkar ari da. Baina horrek guztiak ez du automatikoki iraultza sozialista arrakastatsu batera eramaten.
Trotskik behin esan zuen Espainiako Iraultzari buruz langile espainiarrek boterea har zezaketen, ez behin bakarrik, baita hamar aldiz ere. Baina, zuzendaritza egokirik gabe, grebarik gogorrenek ere ez dutela ezer konpontzen azaldu zuen.
Iraultza eta kontrairaultza aldi luzea
Paralelismo asko daude 1920ko eta 1930eko hamarkadetako eta egungo egoeraren artean. Baina alde handiak ere badaude. Bigarren Mundu Gerra baino lehen, iraultza aurreko egoera batek ezin zuen luzaro iraun, eta azkar amaitzen zen iraultzaren edo kontrairaultzaren aldeko mugimendu batekin (faxismoa).
Baina jadanik ez da horrela. Alde batetik, klase nagusiak ez du iraganean zegoen erreakzioaren masa-oinarri sozialik. Bestalde, langile-erakundeen endekerazioa, parangoirik gabe, hesi sendo bat bezala jokatzen du, proletalgoari boterea hartzea eragozten diona. Beraz, egungo krisia luzatu egingo da. Gorabehera batzuekin, urte batzuk iraun dezake, baina ezinezkoa da zehaztasunez esatea zenbat denbora.
Krisia luzatu egingo dela esaten dugunean, horrek ez du esan nahi baketsua eta lasaia izango denik. Ostera. Garai modernoen historiako garairik nahasienean eta asaldagarrienean sartu gara. Krisiak herrialde bati eragingo dio bestearen atzetik. Langile klaseak boterea hartzeko aukera asko izango ditu.
Egoerak bat-bateko eta berehalako aldaketak dakartza, eta 24 orduko espazioa bihur daiteke. Eta zintzoki onartu behar dugu errutinan erortzeko arriskua dagoela, betiko metodo berberak pasiboki erabiliz eta eskaintzen zaizkigun aukera berriak aprobetxatu gabe.
Aldi horietan, marxistek energia, determinazio eta malgutasun taktikorik altuena erakutsi behar dute, eta norabide iraultzailean mugitzen diren geruzetara ausarki iritsi.
Egungo egoerak urte batzuk iraun dezake, ebazpen erabakigarririk eragin gabe. Baina atzerapen hau ez da txarra. Alderantziz, oso aldekoa da guretzat, denbora ematen digulako –nahiz eta ez munduko denbora guztia! – gure antolaketa eraiki eta indartzeko; langile eta gazte onenak biltzeko, hezteko eta trebatzeko.
Leku guztietan ikusten da gobernagarritasun-krisia eta herritarren gogo-aldarte gero eta kritikoagoa, establishment-aren eta bere erakunde guztien aurka zuzendua. Batez ere gazteen kasuan, ideia iraultzaile aurreratuenetara irekienak baitira.
Ikasketa prozesu handia hasi da. Poliki-poliki aurrera egiten duela dirudi. Baina historia bere legeen eta bere abiaduraren arabera mugitzen da, faktore askok determinatzen dituztenak, eta ez dira beti aldez aurretik zehazten errazak.
Txosten asko jaso ditugu gazteen artean komunismorako mugimendu baten sorrerari buruz. AEBetako hegoaldeko gune kontserbadoreenetan ere, gazte erradikalen geruza garrantzitsuak daude, komunistatzat hartzen ari direnak.
Ez da fenomeno isolatua. Sintoma garrantzitsuak dira, eta oso garrantzitsua dira gizartearentzat, eta marxistek hori aprobetxatzeko modua aurkitu behar dute.
NKM eraiki!
Gertaerei aurre egin behar diegu: faktore subjektiboak atzera egin du hainbat faktore objektiborengatik, eta ez dugu hemen azaldu beharrik. Nazioarteko Korriente Marxistan badabil modu antolatuan, enbrioi-egoeran behintzat.
Baina enbrioi bat oraindik ere potentzialtasun abstraktua da. Gure helburua betetzeko eta klase-borrokan benetako indar bihurtzeko, etapa hau gainditu behar dugu.
NKMak aurrerapauso ikaragarriak eman ditu. Herrialde guztietan hazi gara, eta ezkerreko beste talde guztiak, aspaldi marxismoa utzi zutenak, krisian daude, zatitzen eta kolapsatzen nonahi.
Gure aurrerapenak teoriarekin eta gaztaroan dugun kontzentrazioarekin izan dugun jarrerari esker izan dira posible. Leninek esan zuen bezala: gazteak dituenak etorkizuna du. Hala ere, onartu behar dugu oraindik ez gaudela prest espero ditugun erronka handiei aurre egiteko.
Erakunde iraultzaile batek egoera iraultzaile edo iraultzaurrea ahalik eta gehien aprobetxatu ahal izateko, beharrezkoa da gutxienez koadro eskarmentudunak eta erakunde bideragarri bat izatea.
Buruzagi-lan bat egin nahi duen erakunde iraultzaile batek tamaina jakin bat behar du langile klasean ikusarazteko. Gauza hauek ezin dira inprobisatu, ezta erraz eraiki ere gertakarien aldi berotan.
Azken finean, dena gure hazkundearen araberakoa da. Eta horrek denbora beharko du. Trotskik 1931ko azaroan idatzi zuen: "Egungo mundu-egoeran, denbora da lehengairik preziatuena". Eta hitz hauek historiako beste edozein garaietan baino egiazkoagoak dira gaur egun.
Presazko zentzuz jokatu behar dugu. Izan ere, gure indarrak ez badira nahikoak datozen urteotako erronkei aurre egiteko, aukera garrantzitsuak galduko dira. Prest egon behar dugu. Gure leloa Danton iraultzaile frantses handiarena izan behar da:
"¡De l'audace, encore de l'audace, et toujours de l'audace!"
Ausardia, ausardia eta are ausardigoa!