Μαζική οργή έχει ξεσπάσει στο Μπαγκλαντές, μετά τις δολοφονίες δεκάδων φοιτητών από αστυνομικές και παραστρατιωτικές ομάδες της κυβέρνησης του Συνδέσμου Αουάμι και της πρωθυπουργού Σεΐχ Χασίνα.
[Source]
Οι φοιτητικές διαμαρτυρίες είχαν ξεκινήσει ειρηνικά την 1η Ιουλίου, ενάντια στην απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να αποκαταστήσει ο σύστημα ποσοστώσεων για τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Σύμφωνα με αυτό το σύστημα, το 56% των θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα δίνονται βάσει ποσοστώσεων, με το 30% να προορίζεται για οικογένειες μαχητών της ελευθερίας στον απελευθερωτικό πόλεμο του 1971 ενάντια στον πακιστανικό στρατό και τις αντεπαναστατικές ισλαμιστικές φονταμενταλιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις (και ακολούθως, 10% για γυναίκες, 10% για άτομα από υπανάπτυκτες περιοχές, 5% για τις αυτόχθονες κοινότητες και 1% για ανάπηρα άτομα).
Στην πραγματικότητα, τα στελέχη του κυβερνώντος Συνδέσμου Αουάμι κατέχουν όλα τα κρατικά πόστα απ’ όπου προκύπτει η λίστα με τα «παιδιά και εγγόνια των αγωνιστών της ελευθερίας», και χρησιμοποιούν αυτό το σύστημα για να δώσουν τις θέσεις εργασίας σε πιστούς υποστηρικτές της κυβέρνησης. Οι φοιτητές διεκδικούν την κατάργηση της ποσόστωσης υπέρ των «οικογενειών μαχητών της ελευθερίας» και την αξιοκρατική επιλογή μεταξύ των υποψήφιων για τις θέσεις εργασίας στο δημόσιο. Ανάλογη αντίδραση είχε υπάρξει και το 2018, όταν η κυβέρνηση είχε και πάλι αποπειραθεί να επαναφέρει το μέτρο, αλλά αναγκάστηκε να το αποσύρει υπό το βάρος της κινητοποίησης των φοιτητών.
Η επαναφορά αυτού του μέτρου είναι για εκατομμύρια νέους «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι». Τα τελευταία τέσσερα χρόνια το λεγόμενο «οικονομικό θαύμα» του Μπαγκλαντές, που είχε στηριχθεί στην υπερεκμετάλλευση της εργατικής τάξης, έχει γνωρίσει μια απότομη υποχώρηση, η οποία επηρεάζει και τα μεσαία στρώματα και τους φοιτητές. Τόσο ο πληθωρισμός όσο και η ανεργία έχουν εκτοξευθεί, με το 39% των νέων ηλικίας 15 έως 24 ετών (που είναι πάνω από 12 εκατομμύρια άνθρωποι) να είναι άνεργοι και ταυτόχρονα εκτός σπουδών. Η κυβέρνηση έχει στραφεί στον δανεισμό, αλλά την ίδια στιγμή κατασπαταλά το κρατικό χρήμα διοχετεύοντας τεράστια ποσά στους ζάπλουτους καπιταλιστές φίλους της. Και τώρα, επιχειρεί να δεσμεύσει ένα τεράστιο μέρος των θέσεων εργασίας στο δημόσιο προκειμένου να τις παραχωρεί στην πολιτική πελατεία της.
Κλιμάκωση της καταστολής και απάντηση των φοιτητών
Πριν το ξέσπασμα της 18ης Ιούλη, η κυβέρνηση είχε δείξει τις διαθέσεις της οξύνοντας την αστυνομική καταστολή κατά των φοιτητών και κινητοποιώντας τη φοιτητική παράταξη του Συνδέσμου Αουάμι, την BCL. Η τελευταία δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μια εγκληματική συμμορία που, όπως και ενάντια σε προηγούμενα κινήματα, επιτίθεται απρόκλητα με αυτοσχέδιο οπλισμό σε ανυπεράσπιστες φοιτήτριες και φοιτητές μέσα στα ίδια τους τα πανεπιστήμια.
Αλλά το εξελισσόμενο κίνημα έχει σηματοδοτήσει μια σημαντική ποιοτική αλλαγή σε σχέση με το παρελθόν. Παλιότερα, ένα γενικευμένο κλίμα εκφοβισμού επικρατούσε στα πανεπιστήμια όλης της χώρας. Τα δημοκρατικά δικαιώματα είχαν περισταλεί σοβαρά. Οι τραμπούκοι της BCL λειτουργούσαν σαν άτυπο αστυνομικό σώμα που περιφερόταν στις πανεπιστημιουπόλεις και προσέβαλλε και εξευτέλιζε απλές φοιτήτριες και φοιτητές.
Οποιαδήποτε υπόνοια πολιτικής δραστηριότητας ή αγώνα, για παράδειγμα ενάντια σε αυξήσεις διδάκτρων ή παρόμοια θέματα, καταστελλόταν βάναυσα. Ακόμη και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των φοιτητών παρακολουθούνταν και οποιοσδήποτε φοιτητής διαφωνούσε με την κυβέρνηση αντιμετώπιζε σοβαρές συνέπειες. Πολλοί αριστεροί φοιτητές έχουν υποστεί σκληρά βασανιστήρια στα χέρια της αστυνομίας και του διαβόητου RAB («Τάγμα Ταχείας Δράσης») και αρκετοί έχουν πεθάνει στα κρατητήρια.
Όμως αυτή τη φορά, η αστυνομική καταστολή και οι επιθέσεις της BCL αντιμετωπίστηκαν ηρωικά από τους φοιτητές, με τα πανεπιστήμια σε μια σειρά πόλεις να μετατρέπονται σε πεδία μάχης. Έτσι, η κυβέρνηση, βλέποντας ότι δεν μπορεί να κάμψει το κίνημα, αποφάσισε να κορυφώσει την επίθεσή της. Εξέδωσε εντολή κλεισίματος όλων των πανεπιστήμιων και διέταξε όλους τους φοιτητές να επιστρέψουν σπίτια τους. Ωστόσο, οι φοιτητές αψήφησαν την εντολή και τότε, την Πέμπτη 18 Ιούλη, η κυβέρνηση επέβαλε γενικό μπλακ άουτ στο διαδίκτυο και έστειλε την αστυνομία και τις παραστρατιωτικές δυνάμεις να τσακίσουν τους φοιτητές. Τουλάχιστον 32 νεκροί διαδηλωτές φοιτητές καταγράφηκαν σε αυτές τις συγκρούσεις.
Αλλά αυτό δεν κατάφερε να σταματήσει το κίνημα. Την ίδια μέρα, εξοργισμένοι φοιτητές επιτέθηκαν και πυρπόλησαν κυβερνητικά κτίρια. Οι κινητοποιήσεις έχουν γενικευθεί σε όλη τη χώρα και οι φοιτητές έχουν θέσει στο στόχαστρο την ίδια την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση απάντησε με την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας, τη συνέχιση του μπλακ άουτ στο διαδίκτυο και την εντολή στην αστυνομία και τον στρατό να πυροβολούν κάθε φοιτητή που θα δουν στον δρόμο. Οι νεκροί διαδηλωτές έχουν πλέον ξεπεράσει τους 170.
Την ίδια στιγμή, μπροστά στην κλιμάκωση του κινήματος, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε υποχώρηση, δηλώνοντας ότι η ποσόστωση του 30% για τις «οικογένειες των μαχητών της ελευθερίας» θα μειωθεί σε 5%. Αλλά το ζήτημα για τους φοιτητές δεν είναι πια απλά οι ποσοστώσεις, αλλά η ίδια η κυβέρνηση και το καθεστώς. Όπως απάντησαν χαρακτηριστικά σ’ αυτόν τον κυβερνητικό ελιγμό, «είναι πολύ λίγο και πολύ αργοπορημένο – πρώτα θα λογαριάσουμε τα σώματα των νεκρών και μετά τα ποσοστά», ενώ χάκερς ανάρτησαν στην ιστοσελίδα του Γραφείου της Πρωθυπουργού το μήνυμα «Δεν είναι πια μια διαμαρτυρία – είναι πλέον πόλεμος».
Ταυτόχρονα, τις τελευταίες μέρες έχουν υπάρξει σημαντικές κινητοποιήσεις αλληλεγγύης σε μια σειρά χώρες ανά τον πλανήτη, ενώ στις χώρες του Κόλπου, όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες από το Μπαγκλαντές, πραγματοποιήθηκαν μεγάλες διαδηλώσεις, καθώς και συλλήψεις και απελάσεις.
Ανάγκη κινητοποίησης της εργατικής τάξης
Το κίνημα βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο στάδιο. Οι φοιτητές έχουν πετύχει έναν άθλο με τον επιτυχημένο συντονισμό ενός μαζικού κινήματος σε όλη τη χώρα, κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Αλλά η κυβέρνηση της Χασίνα είναι αποφασισμένη να συντρίψει το κίνημα με κάθε τρόπο. Η αυτοάμυνα του κινήματος πρέπει να συντονιστεί με τη συγκρότηση επιτροπών αγώνα των φοιτητών σε κάθε πανεπιστημιούπολη, για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων.
Ταυτόχρονα, πρέπει να γίνει έκκληση στη βάση των δυνάμεων ασφαλείας. Οι ένοπλες δυνάμεις του κράτους είναι ακριβώς όπως η υπόλοιπη κοινωνία του Μπαγκλαντές. Στην κορυφή τους βρίσκονται διεφθαρμένοι, σάπιοι αξιωματούχοι, των οποίων τα ταξικά συμφέροντα και ευθυγραμμίζονται με τη Χασίνα και την κλίκα της. Αλλά η βάση τους προέρχεται από τα παιδιά των λαϊκών μαζών. Πρέπει να γίνει μια ταξική έκκληση σ’ αυτούς, να αψηφήσουν τις εντολές και να περάσουν στο πλευρό των φοιτητών.
Αλλά η καλύτερη αυτοάμυνα είναι η διεύρυνση του κινήματος έτσι ώστε να αγκαλιάσει τα ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Υπάρχει τεράστια συμπάθεια προς τους φοιτητές στην κοινωνία του Μπαγκλαντές. Ο αγώνας τους για δουλειές και ισότητα, εν μέσω της σκληρής οικονομικής κρίσης, είναι από τη φύση του συνδεδεμένος με τις διεκδικήσεις της εργατικής τάξης. Είναι μέρος του ίδιου αγώνα με την ηρωική απεργία των εργατών στην κλωστοϋφαντουργία μόλις πριν οχτώ μήνες, η οποία εξαπλώθηκε σε πάνω από 500 εργοστάσια και βρέθηκε αντιμέτωπη με τη δολοφονική αστυνομική καταστολή από την πλευρά της διεφθαρμένης κυβέρνησης.
Αυτό το φοιτητικό κίνημα στο Μπαγκλαντές έχει τη δυνατότητα να πυροδοτήσει ένα ευρύτερο επαναστατικό κίνημα των μαζών. Αυτό που ξεκίνησε ως κίνημα κατά των ποσοστώσεων είναι τώρα κάτι πολύ μεγαλύτερο. Κάνοντας έκκληση στα πλατιά στρώματα της εργατικής τάξης, το κίνημα θα μπορέσει να εξαπλωθεί στην πλειοψηφία της κοινωνίας.
Η ηγεσία του κινήματος, σωστά, έχει προβάλει την ανάγκη για μια γενική απεργία. Χρειάζεται μια γενική απεργία διαρκείας που θα θέσει ως στόχο, όχι μόνο την κατάργηση του συστήματος των ποσοστώσεων, αλλά και την ανατροπή της κυβέρνησης. Οι φοιτητές πρέπει αποφασιστικά και οργανωμένα να απευθυνθούν στους εργάτες και τις οργανώσεις τους, ξεκινώντας από την κλωστοϋφαντουργία. Και για να κινητοποιηθούν οι εργάτες μαζί με τους φοιτητές, πρέπει να υιοθετηθεί ένα πρόγραμμα αιτημάτων, που θα περιλαμβάνει και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων, και θα τις συνδέει με την ανάγκη ανατροπής του ίδιου του καπιταλισμού. Υπάρχει αρκετός πλούτος σ’ αυτήν την πλούσια χώρα ώστε να είναι εγγυημένη μια αξιοπρεπής ζωή για όλους. Αλλά αυτός ο πλούτος βρίσκεται στα χέρια της τάξης των καπιταλιστών. Ο αγώνας κατά των ποσοστώσεων και κατά της κυβέρνησης Χασίνα είναι ανάγκη να συνδεθεί με τον αγώνα ενάντια στον καπιταλισμό.
Τέλος, το κράτος και τα ΜΜΕ στο Μπαγκλαντές συνωμοτούν για να δημιουργήσουν ένα μπλακ άουτ ενημέρωσης, εμποδίζοντας και αποτρέποντας τη δημοσιοποίηση σχετικών ειδήσεων. Οι φοιτητές του Μπαγκλαντές πολύ σωστά καλούν σε διεθνή αλληλεγγύη. Ωστόσο, δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτα από τη «διεθνή κοινότητα». Οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις όλου του κόσμου βλέπουν εχθρικά το κίνημα στο Μπαγκλαντές, γιατί εμπνέει τους εργαζόμενους και τους φοιτητές στις δικές τους χώρες, οι οποίοι επίσης αντιμετωπίζουν τη φτώχεια και την καταπίεση που επιβάλλει το καπιταλιστικό σύστημα.
Καλούμε λοιπόν τους πραγματικούς συμμάχους των φοιτητών του Μπαγκλαντές – τους εργάτες και τους φοιτητές σε όλο τον κόσμο – να αναλάβουν δράση παντού σε αλληλεγγύη προς τους συντρόφους μας, τους φοιτητές του Μπαγκλαντές. Ως Επαναστατική Κομμουνιστική Διεθνής εκφράζουμε την πλήρη αλληλεγγύη μας στον ηρωικό αγώνα τους, και καλούμε όλους τους υποστηρικτές μας να κάνουν το ίδιο!